Ushtrimi i karatesë

Kanchu Kanazawa






Hagetsu Daçi






Mawashi Geri






Sotouke






Urakenuçi





Karateja është e njohur si shkathtësi luftarake në të cilën gjatë
luftës përdoren të gjitha pjesët e trupit. Te teknikat themelore
mësohen goditjet, bllokimet, pozicionet e veçanta etj. Katat janë
përmbledhje e veçantë e lëvizjeve të përcaktuara me përpikëri
(goditjeve, pozicioneve dhe bllokimeve). Lufta (Kumite) mund të jetë e
lirë dhe me marrëveshje (partnerët merren vesh për llojin e goditjet
dhe të bllokimit, me të cilin do të pengohet goditja). Gjatë ushtrimeve
përdoret Makiwara, Hoju undo, pajisje siç janë p.sh. chishi, nigiri
game etj.

DIMENSIONI TEKNIK


Karateja eshte sport luftarak ne te cilin dominojne levizje
aciklike. Sipas principeve te caktuara, levizjet behen ne te gjitha
drejtimet me kundershtare te paramenduar dhe real. Mbi njemije te
goditura te ndryshme, blloqe, kombinime dhe levizje e pasurojne kete
sport. Nje mori levizjesh ne karate nderrohen ne rrethana te reja te
diktuara nga kundershtari. Kushtet e ndryshueshme diktojne menyren,
shpejtesine dhe zgjedhjen e levizjes, qe te reagohet ne menyre
adekuate, ne situaten e sapokrijuar. Eshte e pamundur qe te jesh i
persosur ne te gjitha karate levizjet, prandaj ne nivelin e larte
tehnik persosen forma t e caktuara -specialet, qe i eprshtaten vetive
psikofizike te njeriut. Me aplikim e rregullave te garimit eshte
mundesuar qe karatistet te garojne ne shkallen e cila i pershtatet
aftesive te eprvetesuara te shkathtesise se karatese.Garimet behen ne
baze te regulloree te dy organizatave me masive te karatese ITKF DHE
WUKO. Garimet behen ne arenen qe ka 1,5 m nga qendra e arenes. Kimonoja
e bardhe e karatese eshte e obliguar per garuesit.
Karateja mudn te demostrohet sipa formave ne vijim :

• 1. Si tehnika themlore dhe kombinime (kihon dhe renkraku waza).
  
• 2. Si sparing formal me kundershtare e imagjinuar (kata).
  
• 3. Si sparing sistematik (yakusoku kumite).
  
• 4. sPARING (KUMITE).
  
• 5. Si demostrime ekzibicioniste (en-bu).
  
• 6. Si konbinim i sparingut dhe kate ki-tei (fuku-go).
  
• 7. Si tehnike e thyerjes (tameshi wari).
  

Themeli (Kihoni)


Kihoni (themeli) është një nga pjesët e rëndësishme të ushtrimit të
karatesë. Në kuadër të Kihonit ushtrohen pozicionet themelore,
goditjet, bllokimet dhe Kihon Katat.
Tehnikat e karatese jane forma motorike elementare (pozita), levizje
te paramenduar luftarake dhe njekohesisht perberese te te gjitha
formave te karatese. Tehnika duhet te demostrohet si nje teresi e
pandashme e integruar me levizjen e tere trupit. Persoshsmeria tehnike
nuk do te thote se eshte mbizoteruar tehnika, sepse vetem e kombinuar
me energjine mentale ajo persoset. Qdo tehnike e karatese ne ciklin e
vete ka fazen pergaditore, fazen e reagimit dhe fazen perfundimtare.

SPARING SISTEMATIK(YAKUSOKU KUMITE)


Sparing sistematik paraqet nje proces te suhtrimeve dhe verifikim te
ushtrimit te tehnikave sulmuese dhe mbrotjese me partnerin. Ne menyre
qe tehnikat e ushtruara ne karate te jene sa me efikase ato duhet te
kene aplikim praktik. Tehnikat dueht ne teresi te mesohen, qe te mund
te aplikohen ne disa forma te sparingut me mareveshje :

• Lufta me mareveshje nepese ose tre hapa (tehnikat sulmit dhe mbrjtejs jane te caktuara paraprakisht).
  
• Lufta me marreveshje ne nej hap (eshte e lejuar zgjedhje e tehnikave mbrojtese).
  
• Lufta me detyra te caktuara (eshte e lejuar zgjedhja e tehniakve mbrojtese per sulm ose mbojte) :
  

Menyra ofenzive dhe fefanzive e luftes punimi me specialka
demostrimi i kombinimeve ne regjione te caktuara ne trup (chudan, jodan)

• Lufta ne kendin e arenes (sjellja e kundershtarit ne kend, mbrojta nga kendi).
  

Maskimi i qellimeve te verteta (fintimi, eskivazhat)

• Lufta kunder kundershtareve te kategorive te ndryshme (me i larte, me i shkrute, me i rende dhe me i lehte).
  

SPARING FORMAL (KATA)


Kata është një mori tehnike e pozitave, goditjeve, blloqeve,
lëvizjeve, hudhjeve dhe kapjeve, /pollugave, të lidhura në mënyrë
harmonike dhe të demostruara me ritëm kundër një kundërshtari të
imagjinuar. Sot në stile të ndryshe të karatesë ekzistojnë mbi 100
kata, e që do të ishte e mjaftushme sikur të njiheshin deri në 20 kata
Ushtro katen deri sa ajo të mos të filloj të lëviz ty, kur ti dhe kata
të bëhëni një, do ta zgjedhësh fshehtësinë.
Secila kata ka kuptimin dhe principet e veta :
KATAT NDAHEN.:
Katet e nxënësve (5. heian kata;1.Heian Shodan,2.Nidan,3.sandan,4.jodan dhe 5.godan)"mendja e ndjere".
Katet e mjeshtërve (Katet e njohura)Bassai dai ..... "Depërtimi në kullën e madhe".Bassai sho...... "Depërtimi në kështjellën e vogël".Empi............"Fluturimi i dallëndyshes".Jion............."Emri i gjeneralit kinez; tempulli".Unsu............."Duart ne re".Kanku dai........."SHikimi në qiellin e vogël".Kanku sho........."Shikimi në qiellin e madh".Chinte............"Duart e jashtëzakonshme".Gankaku..........."Korbi në shkëmb".Sochin............."Ora e përmbysur në rërë,i fortë para rrezikut".Niju Shiho........."Njëzet e katër hapa"Hangetsu..........."Kata e gjysëmhënës"Goju Shiho Dai......"Pesëmbëdhjetë e katër hapa të mëdhejn".Goju shiho sho......."Pesëmbëdhjetë hapa të vegjël".Jitte................"Dhjetë duar".Tekki shodan2dhe3...."kalorësi".Kitei................."Stile të ndryshme".Meikyo................."Rrobat e hekurosura".

Sparingu (Kumite)


Sparing kumite është aplikimi i teknikave mbrojtese dhe sulmuese, me
qëllim që të mundet kundërshtari. Luftës së lirë duhet ti paraprijë
përsoshmëria sistematike dhe shkallë shkallë e teknikës, luftimeve me
marrëveshje si dhe e shpirtit. Në kodeksin e samurajeve ekziston një
rregull se ai që mendon që është humbës. Pastaj aty gjtihashtu thuhet
se fitorja është e luftetarit i cili nuk rezisotn as me trup dhe as me
mendje. Eshtë gabim të mendohet se vetem lëvizjet e planifikuara janë
ato të vërtetat. Mirëpo, kjo gjithashtu nuk do të thotë se nuk duhet te
shërbehemi me një taktikë të caktuar gjatë dyluftimit, e që menjëhere
do të pasqyrohej ne akcionin e kundërshtarit, ose ti parashikosh
lëvizjet e kundërshtarit dhe te reagosh ne to ende pa filluar sulmi.
Akcionet luftarake mund të kene karakteristikat funkcionale sine vijim :
- Pozita e trupit (qe do ti mundesoj levizjet e shpejta dhe demostrimin e tehnika nme te gjitha drejtimet).
- Vleresimi me perceptim (venerimi i cakut, distances, drejtimit te
levizjes dhe zgjedhja se si dote reagosh). Gjate shikimit te
kundershtarit shikimin duhet ta drejtoni ne lartesi te gjoksit ta
shikoni si objekt te larget, ne menyre qe ta shihni trupin ne teresi
dhe ne ekte menyre ta parashikoni qdo levizje te kundershtarit.
Demostrimi i tehnikave gjate sulmit mvaret nga situata memontale
-kundershtari. Me nje akcion te befasishem (me shkrutimin e distances
dhe me sulm te shpejte) mund te fitojme. Demostrimi i tehnikes ne
mbrojtje mund te filloj ende pa filluar akcioni (i dele perpara). Kjo
arrihet ashtu qe ne nuk e presim kundershtarin qe te ndermare akcion,
por e fillojme ate bazuar ne levizjet pergaditore (ne baze te tonusitte
muskujve, ndrrimit te pozites. Marrja pozites se peshtatshme per luften
e metutejshme.
Qe te arrish fitore, duhet te hysh ne lekuren e kundershtarit. Nese
nuk e njef veten do te humbehs 100 % nese e njeh veten do te fitosh
50 % po nese enjef veten edhe kundershtarin do te fitosh 100 %.
Ne gara perleshja sportiv eshte e rregulluar me norma. Ne perleshjen
sporitve goditjet vleresohen me duar dhe me kembe. Te gjitha goditjet
behen me kontrolle, derisa disa tehnika (sulmi me shuplake te hapur,
sulmi ne nyje, organe gjenitale, fyte). Nuk jane te lejuara ne
perleshjen sportive. Sulmet jane te kufizuaa ne koke, qafe dhe stomak.
Ne nderkohe qe duhet te plotesohen keto kriteriume, forma korrekte,
forca, ne kohe te duhur, distanca dhe zanshin.